Current Affairs 12 January 2024

1. India celebrates the National Youth Day, on 12th January every year on the occasion of Swami Vivekananda’s birth anniversary.
भारत दरवर्षी 12 जानेवारीला स्वामी विवेकानंदांच्या जयंतीनिमित्त राष्ट्रीय युवा दिन साजरा करतो.

2. The XSPECT instrument aboard India’s pioneering XPoSat space observatory has successfully acquired its first images of the Cassiopeia A supernova remnant. The achievement comes within days of the mission’s January 1 launch.
भारताच्या अग्रगण्य XPoSat अंतराळ वेधशाळेवर असलेल्या XSPECT उपकरणाने कॅसिओपिया ए सुपरनोव्हा अवशेषाच्या पहिल्या प्रतिमा यशस्वीरित्या प्राप्त केल्या आहेत. मिशनच्या जानेवारी 1 लाँचच्या काही दिवसांतच उपलब्धी येते.

3. Considering the tense confrontation with China, the Indian Army aims to procure specially designed insulated ‘pup tents’ to shelter the numerous soldiers posted along the freezing Line of Actual Control frontier where the mercury can dip to minus 50 degree Celsius. These portable personal shelters intend to equip troops to operate optimally despite the extreme cold climate seen at high-altitude deployments.
चीनसोबतच्या तणावपूर्ण संघर्षाचा विचार करून, भारतीय लष्कराने गोठवणाऱ्या प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषेवर तैनात असलेल्या असंख्य सैनिकांना आश्रय देण्यासाठी खास डिझाइन केलेले इन्सुलेटेड ‘पप टेंट’ खरेदी करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे, जेथे पारा उणे ५० अंश सेल्सिअसपर्यंत खाली जाऊ शकतो. हे पोर्टेबल वैयक्तिक आश्रयस्थान उच्च-उंचीवर तैनात असलेल्या अत्यंत थंड वातावरणातही सैन्याला चांगल्या प्रकारे काम करण्यासाठी सुसज्ज करण्याचा मानस आहे.

4. A recent study has shed light on the presence of over 100 active permafrost structures in the Jhelum basin of the Kashmir Himalayas. These structures, known as rock glaciers, have significant implications for the region’s hydrology and pose potential risks as the climate warms.
काश्मीर हिमालयाच्या झेलम बेसिनमध्ये 100 हून अधिक सक्रिय पर्माफ्रॉस्ट संरचनांच्या उपस्थितीवर अलीकडील अभ्यासाने प्रकाश टाकला आहे. रॉक ग्लेशियर्स म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या या संरचनांचा प्रदेशाच्या जलविज्ञानावर महत्त्वपूर्ण परिणाम होतो आणि हवामानाच्या उष्णतेमुळे संभाव्य धोके निर्माण होतात.

5. The recent Goods and Services Tax (GST) revenue data paints a concerning picture: consumption growth is not uniform across Indian states, revealing a potential dissonance in national economic recovery.
अलीकडील वस्तू आणि सेवा कर (GST) महसूल डेटा संबंधित चित्र रंगवतो: संपूर्ण भारतीय राज्यांमध्ये उपभोग वाढ एकसारखी नाही, ज्यामुळे राष्ट्रीय आर्थिक पुनर्प्राप्तीमध्ये संभाव्य विसंगती दिसून येते.

6. A recent United Nations report titled World Economic Situation and Prospects report for 2024 forecasts a decline in global inflation in 2024, but warns of a simultaneous rise in food inflation, particularly in developing nations.
2024 साठी जागतिक आर्थिक परिस्थिती आणि संभावना अहवाल शीर्षक असलेल्या अलीकडील संयुक्त राष्ट्रांच्या अहवालात 2024 मध्ये जागतिक चलनवाढीत घट होण्याचा अंदाज आहे, परंतु विशेषतः विकसनशील राष्ट्रांमध्ये अन्न महागाईमध्ये एकाच वेळी वाढ होण्याचा इशारा दिला आहे.

7. The Padmaja Naidu Himalayan Zoological Park (PNHZP), West Bengal also commonly known as Darjeeling zoo has achieved international recognition from the World Association for Zoos and Aquariums (WAZA) for its successful conservation breeding programme (CBC) for snow leopards.
पद्मजा नायडू हिमालयन झूलॉजिकल पार्क (PNHZP), पश्चिम बंगाल याला सामान्यतः दार्जिलिंग प्राणीसंग्रहालय म्हणून ओळखले जाते, हिम बिबट्यांसाठी यशस्वी संवर्धन प्रजनन कार्यक्रम (CBC) साठी वर्ल्ड असोसिएशन फॉर झूस अँड एक्वैरियम्स (WAZA) कडून आंतरराष्ट्रीय मान्यता प्राप्त केली आहे.

8. The Prime Minister of India inaugurated the Mumbai Trans Harbour Link (MTHL) officially known as Atal Setu Nhava Sheva Sea Link, a monumental 22 km sea bridge.
भारताच्या पंतप्रधानांनी मुंबई ट्रान्स हार्बर लिंक (MTHL) चे उद्घाटन केले ज्याला अधिकृतपणे अटल सेतू न्हावा शेवा सी लिंक म्हणून ओळखले जाते, एक स्मारक 22 किमी सागरी पूल आहे.

Current Affairs 11 January 2024

1. The International Labour Organization (ILO) projects worldwide joblessness will increase through 2024 as declining economic growth combines with persistent inflation and stagnant wages to spur inequality – though some labor markets have proved resilient.
आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटना (ILO) च्या प्रकल्पानुसार 2024 पर्यंत जगभरातील बेरोजगारी वाढेल कारण घसरत चाललेली आर्थिक वाढ सतत चलनवाढ आणि स्थिर वेतन असमानतेला चालना देणारी आहे – जरी काही कामगार बाजारपेठे लवचिक असल्याचे सिद्ध झाले आहेत.

2. The Climate Trends and Respirer Living Sciences have conducted a study, revealing that the majority of cities are far from the clean air targets of the India’s National Clean Air Programme (NCAP).
क्लायमेट ट्रेंड्स अँड रेस्पायर लिव्हिंग सायन्सेसने एक अभ्यास केला आहे, ज्यामध्ये असे दिसून आले आहे की बहुतेक शहरे भारताच्या राष्ट्रीय स्वच्छ वायु कार्यक्रमाच्या (NCAP) स्वच्छ हवेच्या लक्ष्यापासून दूर आहेत.

3. The Insolvency and Bankruptcy Code (IBC) came into effect in 2016 to achieve several objectives, including maximizing the value of debtor’s assets, promoting entrepreneurship, ensuring timely resolution of cases, and balancing the interests of stakeholders.
दिवाळखोरी आणि दिवाळखोरी संहिता (IBC) 2016 मध्ये कर्जदाराच्या मालमत्तेचे मूल्य वाढवणे, उद्योजकतेला चालना देणे, प्रकरणांचे वेळेवर निराकरण सुनिश्चित करणे आणि भागधारकांच्या हितसंबंधांमध्ये संतुलन राखणे यासह अनेक उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी लागू झाला.

4. The Saffron fields of Kashmir, known for producing the world’s costliest spice, are facing a severe crisis due to the encroachment of cement factories. Despite ranking as the second-largest saffron producer globally, with an average annual production of 11-12 tonnes, after Iran, the region’s saffron industry is weakening, presenting economic challenges for local farmers.
जगातील सर्वात महाग मसाला उत्पादनासाठी ओळखल्या जाणार्‍या काश्मीरमधील केशर शेतात सिमेंट कारखान्यांच्या अतिक्रमणामुळे गंभीर संकट कोसळले आहे. इराणनंतर सरासरी वार्षिक 11-12 टन उत्पादनासह जागतिक स्तरावर दुसरा सर्वात मोठा केशर उत्पादक म्हणून रँकिंग असूनही, या प्रदेशाचा केशर उद्योग कमकुवत होत आहे, ज्यामुळे स्थानिक शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक आव्हाने निर्माण होत आहेत.

5. Website blocking orders have grown over a 100-fold from 2013 to October 2023, shows a reply to a Right to Information (RTI) application.
2013 ते ऑक्टोबर 2023 पर्यंत वेबसाइट ब्लॉकिंग ऑर्डर 100 पटीने वाढल्या आहेत, माहिती अधिकार (RTI) अर्जाला दिलेले उत्तर दाखवते.

6. The Indian Space Research Organisation (ISRO) successfully tested a 100 W class Polymer Electrolyte Membrane Fuel Cell (PEMFC) based Power System aboard the orbital platform, POEM3.
भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) ने ऑर्बिटल प्लॅटफॉर्म, POEM3 वर 100 W वर्ग पॉलिमर इलेक्ट्रोलाइट मेम्ब्रेन फ्युएल सेल (PEMFC) आधारित पॉवर सिस्टमची यशस्वी चाचणी केली.

7. The United States Secretary of State recently declared a list of countries designated as “Countries of Particular Concern(CPCs)”, ‘Special Watch List (SWL)’ countries and ‘Entities of Particular Concern(EPCs)’ due to violations of religious freedom.
युनायटेड स्टेट्स स्टेट सेक्रेटरी ऑफ स्टेटने अलीकडेच धार्मिक स्वातंत्र्याच्या उल्लंघनामुळे “विशेष चिंतेचे देश (CPCs)”, ‘स्पेशल वॉच लिस्ट (SWL)’ देश आणि ‘विशेष चिंतेची संस्था (EPCs)’ म्हणून नियुक्त केलेल्या देशांची यादी जाहीर केली.

8. The Indian government has recently signed a Bilateral Haj Agreement for the year 2024 with the Kingdom of Saudi Arabia (KSA), marking a significant development in the facilitation of the annual Haj pilgrimage.
भारत सरकारने अलीकडेच सौदी अरेबियासोबत (KSA) 2024 साठी द्विपक्षीय हज करारावर स्वाक्षरी केली आहे, जो वार्षिक हज यात्रेच्या सुविधेमध्ये महत्त्वपूर्ण प्रगती दर्शवितो.

9. The Privileges Committee of the Rajya Sabha, decided to seek responses from 11 members suspended on charges of breach of privilege during the recently concluded Winter Session of Parliament.
राज्यसभेच्या विशेषाधिकार समितीने नुकत्याच पार पडलेल्या संसदेच्या हिवाळी अधिवेशनादरम्यान विशेषाधिकार भंगाच्या आरोपावरून निलंबित केलेल्या ११ सदस्यांचे उत्तर मागवण्याचा निर्णय घेतला.

10. The over-a-century old Yakshagana mela, the Kateel Durgaparameshwari Prasadita Yakshagana Mandali, in Dakshina Kannada will revert to all-night shows from 14th January, 2024 after the High Court of Karnataka gave the go-ahead, subject to adherence to Noise Pollution (Regulation and Control) Rules, 2000.
शतकाहून अधिक जुना यक्षगान मेळा, दक्षिण कन्नडमधील कटेल दुर्गापरमेश्वरी प्रसादिता यक्षगान मंडळी, कर्नाटक उच्च न्यायालयाने ध्वनी प्रदूषणाच्या अधीन राहून 14 जानेवारी 2024 पासून रात्रभर शो सुरू केला आहे. (नियमन आणि नियंत्रण) नियम, 2000.

Current Affairs 10 January 2024

1. The unrelenting global spread of highly pathogenic avian influenza (HPAI) has now extended into polar bear populations at the planet’s farthest reaches after the first documented death of the vulnerable species from the virus late last year in northernmost Alaska.
The case likely resulted from the bear scavenging infected bird carcasses as the outbreak circulates through Arctic ecosystems. Its discovery follows infections detected months earlier thousands of miles away in Antarctic fur seals and other marine life.
अलास्का उत्तरेकडील अलास्कामध्ये गेल्या वर्षीच्या अखेरीस विषाणूमुळे असुरक्षित प्रजातींच्या पहिल्या दस्तऐवजित मृत्यूनंतर अत्यंत रोगजनक एव्हीयन इन्फ्लूएंझा (HPAI) चा अविचल जागतिक प्रसार आता ग्रहाच्या सर्वात दूरवर असलेल्या ध्रुवीय अस्वलांच्या लोकसंख्येमध्ये वाढला आहे.
हा प्रादुर्भाव आर्क्टिक इकोसिस्टममधून पसरत असताना अस्वलाने संक्रमित पक्ष्यांच्या शवांना वेचून घेतल्यामुळे हे घडले असावे. हजारो मैल दूर अंटार्क्टिक फर सील आणि इतर सागरी जीवनात काही महिन्यांपूर्वी आढळलेल्या संसर्गानंतर त्याचा शोध लागला.

2. The Defence Research and Development Organisation (DRDO) has developed and launched a new 7.62mm caliber assault rifle named ‘Ugram’ intended as a standard-issue weapon for the Indian Armed Forces replacing some aging INSAS rifles.
The firearm was engineered in collaboration with private industry to meet military and law enforcement operational requirements. Its design focuses on reliability, accuracy, and lightweight ruggedness.
संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटना (DRDO) ने ‘उग्राम’ नावाची नवीन 7.62 मिमी कॅलिबर असॉल्ट रायफल विकसित आणि लॉन्च केली आहे जी भारतीय सशस्त्र दलांसाठी काही जुन्या INSAS रायफलच्या जागी एक मानक-समस्याचे शस्त्र आहे.
लष्करी आणि कायदा अंमलबजावणी ऑपरेशनल आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी खाजगी उद्योगाच्या सहकार्याने बंदुक तयार करण्यात आली होती. त्याची रचना विश्वासार्हता, अचूकता आणि हलके खडबडीतपणा यावर लक्ष केंद्रित करते.

3. Ecuadorian President Daniel Noboa announced a 60-day nationwide state of emergency recently after the country’s most wanted crime lord escaped custody amid a spree of riots across prisons. The drastic measures come as authorities scramble to recapture the fugitive leader.
इक्वेडोरचे अध्यक्ष डॅनियल नोबोआ यांनी अलीकडेच 60 दिवसांच्या देशव्यापी आणीबाणीची घोषणा केली, ज्यानंतर कारागृहात झालेल्या दंगलींदरम्यान देशातील मोस्ट वाँटेड गुन्हेगार कोठडीतून पळून गेला. फरारी नेत्याला पुन्हा ताब्यात घेण्यासाठी अधिकारी धावपळ करत असताना कठोर उपाययोजना केल्या जातात.

4. A diplomatic furor erupted this week after three Maldivian junior ministers mocked Indian Prime Minister Narendra Modi’s recent visit promoting local Lakshadweep islands, prompting many Indians to cancel trips and jeopardizing vital bilateral ties.
The Indian government issued a forceful response by summoning the Maldivian ambassador to condemn the “derogatory remarks” while the country suspended the offending officials. But lingering tensions remain.
या आठवड्यात मालदीवच्या तीन कनिष्ठ मंत्र्यांनी स्थानिक लक्षद्वीप बेटांना प्रोत्साहन देणाऱ्या भारतीय पंतप्रधान नरेंद्र मोदींच्या नुकत्याच दिलेल्या भेटीची खिल्ली उडवल्यानंतर, अनेक भारतीयांनी सहली रद्द करण्यास प्रवृत्त केले आणि महत्त्वपूर्ण द्विपक्षीय संबंध धोक्यात आणल्यानंतर या आठवड्यात राजनयिक खळबळ उडाली.
भारत सरकारने मालदीवच्या राजदूताला “अपमानजनक टिप्पणी” ची निंदा करण्यासाठी बोलावून जोरदार प्रत्युत्तर दिले तर देशाने आक्षेपार्ह अधिकाऱ्यांना निलंबित केले. पण तणाव कायम आहे.

5. A new study utilizing advanced microscopy techniques has detected extremely high levels of micro and nanoplastic particles in several popular bottled water brands. On average, each liter was found to contain over 200,000 plastic fragments – with around 90% sized in the nanoscale range below 1 micrometer. These pose heightened health risks compared to larger particles. The miniscule synthetic polymer pieces likely originate from plastic bottle materials, purification filters, and other water treatment processes. But their sheer abundance and transmission potential raises pressing questions around the safety of packaged drinking water.
प्रगत मायक्रोस्कोपी तंत्राचा वापर करणाऱ्या एका नवीन अभ्यासात अनेक लोकप्रिय बाटलीबंद पाण्याच्या ब्रँड्समध्ये अत्यंत उच्च पातळीचे सूक्ष्म आणि नॅनोप्लास्टिक कण आढळून आले आहेत. सरासरी, प्रत्येक लिटरमध्ये 200,000 पेक्षा जास्त प्लास्टिकचे तुकडे आढळले – 1 मायक्रोमीटरच्या खाली नॅनोस्केल श्रेणीमध्ये सुमारे 90% आकाराचे. मोठ्या कणांच्या तुलनेत हे आरोग्य धोके वाढवतात. सूक्ष्म सिंथेटिक पॉलिमरचे तुकडे प्लास्टिकच्या बाटलीतील साहित्य, शुद्धीकरण फिल्टर आणि इतर जल उपचार प्रक्रियांमधून उद्भवतात. परंतु त्यांची विपुलता आणि प्रसारण क्षमता पॅकेज्ड पिण्याच्या पाण्याच्या सुरक्षिततेच्या आसपास गंभीर प्रश्न निर्माण करते.

6. French President Emmanuel Macron sparked a cabinet shakeup this week by naming popular Minister of Education Gabriel Attal as the country’s newest Prime Minister after incumbent PM Elisabeth Borne resigned amid growing political challenges.At just 43 years old, the former government spokesperson becomes France’s youngest head of government in modern history – tasked with injecting new vigor into Macron’s embattled administration.
फ्रान्सचे अध्यक्ष इमॅन्युएल मॅक्रॉन यांनी या आठवड्यात लोकप्रिय शिक्षण मंत्री गॅब्रिएल अटल यांना देशातील सर्वात नवीन पंतप्रधान म्हणून नाव देऊन मंत्रिमंडळात बदल घडवून आणला आणि वाढत्या राजकीय आव्हानांमध्ये विद्यमान पंतप्रधान एलिझाबेथ बोर्न यांनी राजीनामा दिल्यानंतर.अवघ्या 43 व्या वर्षी, माजी सरकारचे प्रवक्ते आधुनिक इतिहासातील फ्रान्सचे सर्वात तरुण सरकार प्रमुख बनले – मॅक्रॉनच्या अडचणीत असलेल्या प्रशासनात नवीन जोम टाकण्याचे काम केले.

Current Affairs 08 January 2024

1. A new study has revealed that 37 out of 42 African raptor species analyzed have experienced significant population declines of around 88% in the past 40 years. Out of these, 29 species constituting 69% have seen drops over 3 generation lengths that qualify them as globally threatened under IUCN criteria of endangerment.
एका नवीन अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की विश्‍लेषित केलेल्या 42 आफ्रिकन राप्टर प्रजातींपैकी 37 प्रजातींनी गेल्या 40 वर्षांत सुमारे 88% ची लक्षणीय घट अनुभवली आहे. यापैकी, 69% असलेल्या 29 प्रजातींमध्ये 3 पिढीच्या लांबीपेक्षा जास्त घट दिसून आली आहे जी त्यांना धोक्याच्या IUCN निकषांनुसार जागतिक स्तरावर धोक्यात म्हणून पात्र ठरते.

2. Innovations for Defence Excellence-Defence Innovation Organisation (iDEX-DIO) under India’s Ministry of Defence is participating at the 10th edition of prestigious Vibrant Gujarat Summit being held from January 10-12, 2024 at Gandhinagar, Gujarat.
भारताच्या संरक्षण मंत्रालयाच्या अंतर्गत डिफेन्स एक्सलन्स-डिफेन्स इनोव्हेशन ऑर्गनायझेशन (iDEX-DIO) साठी इनोव्हेशन्स 10-12 जानेवारी, 2024 दरम्यान गांधीनगर, गुजरात येथे आयोजित करण्यात आलेल्या प्रतिष्ठित व्हायब्रंट गुजरात समिटच्या 10व्या आवृत्तीत सहभागी होत आहेत.

3. Excerpts from former Indian Army Chief Gen MM Naravane’s upcoming book ‘Four Stars to Destiny’ published recently provide hitherto unknown aspects of high-level decision making during the 2020 China border crisis and other key national security developments then.
भारताचे माजी लष्करप्रमुख जनरल एमएम नरवणे यांच्या ‘फोर स्टार्स टू डेस्टिनी’ या नुकत्याच प्रकाशित झालेल्या पुस्तकातील उतारे 2020 च्या चीन सीमा संकटादरम्यान उच्चस्तरीय निर्णय घेण्याचे आतापर्यंतचे अज्ञात पैलू आणि त्यावेळच्या इतर महत्त्वाच्या राष्ट्रीय सुरक्षा घडामोडी प्रदान करतात.

4. India will also be part of the world’s largest radio telescope project called the Square Kilometre Array Observatory (SKAO).
स्क्वेअर किलोमीटर ॲरे ऑब्झर्व्हेटरी (SKAO) नावाच्या जगातील सर्वात मोठ्या रेडिओ टेलिस्कोप प्रकल्पाचा भारत देखील भाग असेल.

5. The Indian Institute of Management (IIM) Lucknow at the behest of Department for Promotion of Industry and Internal Trade (DPIIT) under the Ministry of Commerce & Industry, has conducted a Case Study on “Success Story of Made in India Toys”,
भारतीय व्यवस्थापन संस्था (IIM) लखनौने वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालयाच्या अंतर्गत उद्योग आणि अंतर्गत व्यापार प्रोत्साहन विभाग (DPIIT) च्या आदेशानुसार, “मेड इन इंडिया टॉईजची यशोगाथा” वर केस स्टडी आयोजित केला आहे.

6. The construction of the Ram Temple in Ayodhya, Uttar Pradesh has sparked a revival in Moradabad’s brassware industry, as a surge in demand for religious idols, particularly those of Lord Ram. Moradabad was established in 1600 by Murad, the son of the Mughal Emperor Shahjahan, as a result, the city came to be known as Moradabad.
उत्तर प्रदेशातील अयोध्येतील राम मंदिराच्या बांधकामामुळे मुरादाबादच्या पितळेच्या उद्योगात पुनरुज्जीवन झाले आहे, विशेषत: भगवान रामाच्या धार्मिक मूर्तींच्या मागणीत वाढ झाली आहे. मोगल सम्राट शाहजहानचा मुलगा मुराद याने १६०० मध्ये मुरादाबादची स्थापना केली, परिणामी हे शहर मुरादाबाद म्हणून ओळखले जाऊ लागले.

7. The Inland Waterways Authority of India (IWAI) under the Shipping Ministry is hosting the first meeting of recently constituted Inland Waterways Development Council (IWDC) on January 8th, 2023 in Kolkata. The day-long meeting on board vessel MV Ganga Queen will see participation from central and states ministers, officials and domain experts to discuss advancing India’s river transportation sector.
नौकानयन मंत्रालयाच्या अंतर्गत भारतीय अंतर्देशीय जलमार्ग प्राधिकरण (IWAI) 8 जानेवारी 2023 रोजी कोलकाता येथे अलीकडेच स्थापन झालेल्या अंतर्देशीय जलमार्ग विकास परिषदेची (IWDC) पहिली बैठक आयोजित करत आहे. बोर्ड जहाज MV गंगा क्वीन वर दिवसभर चाललेल्या बैठकीत भारताच्या नदी वाहतूक क्षेत्राला प्रगतीपथावर नेण्यासाठी चर्चा करण्यासाठी केंद्र आणि राज्यांचे मंत्री, अधिकारी आणि डोमेन तज्ञांचा सहभाग दिसेल.

8. Tropical Cyclone Alvaro made landfall in southwest Madagascar on January 1st 2024, becoming the first cyclone to impact the island nation in the ongoing 2023-2024 cyclone season for the southwest Indian Ocean region spanning late October to May.
उष्णकटिबंधीय चक्रीवादळ अल्वारोने 1 जानेवारी 2024 रोजी नैऋत्य मादागास्करमध्ये धडक दिली, ऑक्टोबर ते मे या कालावधीत नैऋत्य हिंद महासागर क्षेत्रासाठी चालू असलेल्या 2023-2024 चक्रीवादळ हंगामात बेट राष्ट्राला प्रभावित करणारे पहिले चक्रीवादळ ठरले.